هم‌گرایی و واگرایی فعل‌های پیشوندی در زبان‌های فارسی و آلمانی

نوع مقاله : علمی پژوهشی(عادی)

نویسنده

دانشیار گروه زبان و ادبیات آلمانی دانشکده زبان ها و ادبیات خارجی دانشگاه تهران،

چکیده

این جستار به ‌واکاوی مقابله‌ای در فعل‌های پیشوندی زبان‌های فارسی و آلمانی معاصر می‌پردازد. در زبان فارسی، فعل پیشوندی فعلی است که از یک ‌فعل ساده و یک ‌پیشوند ساخته شده ‌باشد. در این زبان با افزودن پیشوند اشتقاقی به ‌فعل‌های ساده، ممکن است معنای فعل پیشوندی عوض شود. در زبان آلمانی، فعل پیشوندی فعلی است که از یک فعل ساده، اسم یا صفت و یک پیشوند ساخته شده باشد. در این زبان با افزودن پیشوند به ‌مبنای اشتقاقی، ممکن است معنای فعل پیشوندی عوض شود و یا تغییر نحوی در ظرفیت آن ایجاد شود. الگوهای معنای واژه‌سازی متنوعی در پیشوندهای فعلی هر دو زبان یافت می‌شود. ضمن اینکه شباهت‌هایی بین نظام فعل‌های پیشوندی دو زبان مشاهده می‌شود، تفاوت‌های آشکاری نیز بین این دو نظام وجود دارد. در هر حال، مؤلفه‌های هم‌گرایی و واگرایی فعل‌های پیشوندی هر دو زبان نسبتاً متعادلند. داده‌ها و یافته‌های اولیه مقالۀ حاضر برگرفته از منابع شاخص در زمینۀ واژه‌سازی دو زبان است، اما داده‌ها و یافته‌های ثانویه برآیند پژوهش نگارنده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The convergence and divergence of prefixed verbs in Persian and German

نویسنده [English]

  • Parviz Alborzie varaki
چکیده [English]

The purpose of the study is to determine a contrast between prefix verbs of contemporary Persian and German languages. In Persian, the prefix verb is derived from a simple verb and a prefix, and the meaning of the prefix verb may be changed to simple verbs, by adding the derived prefix. In German, the prefix verb is derived from a simple verb, noun or adjective, and a prefix. The meaning of the derived verb or its syntactic valence may change, when the prefix is added to a base word. There are different patterns of word-formation meaning of Persian and German verbal prefixes. In addition, there are similarities between the two languages in relation to prefix verb systems, but there are obvious differences between them. Of course, the components of convergence and divergence of prefix verbs in both languages are relatively balanced. Although the data and initial research findings of the study are adapted from Persian and German references on the issue, the secondary findings are derived from the author’s research.

کلیدواژه‌ها [English]

  • contrastive linguistics
  • contrast
  • prefix verbs
  • convergence
  • divergence
ارژنگ، غلامرضا. دستور زبان فارسی امروز. چاپ پنجم. تهران: نشر قطره، 1387.
البرزی، پرویز. دستور چالشی زبان فارسی. تهران: انتشارات بازتاب، 1394.
نوبهار، مهرانگیز. دستور کاربردی زبان فارسی. تهران: انتشارات رهنما، 1372.
وحیدیان کامیار، تقی و غلامرضا عمرانی. دستور زبان فارسی (1). تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه­ها (سمت)، (1386 ]1379[).
طاهری، حمید. بررسی تحلیلی و تاریخی فعل­های پیشوندی در زبان فارسی. نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی باهنر. پیاپی 18، شماره21،113-135،1386
 
.
Donalies, Elke. Die Wortbildung des Deutschen: Ein Überblick. Tübingen: Gunter Narr Verlag, 2002.
Donalies, Elke. Basiswissen Deutsche Wortbildung. Tübingen: Narr Francke Attempto Verlag, 2007.
Elsen, Hilke. Grundzüge der Morphologie des Deutschen. Berlin/Boston: Walter de Gruyter, 2011.
 
Fleischer, Wolfgang & Irmhild Barz. Wortbildung der deutschen Gegenwartssprache. Tübingen: Niemeyer/De Gruyter, 2012.
Heringer, Hans Jürgen. Morphologie. Paderborn: Wilhelm Fink, 2009.
Lohde, Michael. Wortbildung des modernen Deutschen: Ein Lehr- und Übungsbuch. Tübingen: Gunter Narr Verlag, 2006.
Römer, Christine. Morphologie der deutschen Sprache. Tübingen: Narr Francke Attempto Verlag, 2006.