ارزیابی کتاب آموزشی DaF kompakt A1-B1 از منظر آموزش مهارت بینافرهنگی از طریق مهارت خواندن، انواع متون خواندنی و تمرینات خوانش متن

نوع مقاله : علمی پژوهشی(عادی)

نویسندگان

گروه آموزش زبان آلمانی، گروه زبان آلمانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی ابعاد آموزش مهارت بینافرهنگی در کتبِ آموزشیِ زبانِ آلمانی به‌عنوان زبان بیگانه، به شیوة توصیفی-تحلیلی و با استفاده از سؤالات ارزیابی کتب آموزشی، به ارزیابی DaF kompakt A1-B1 پرداخته ‌است. بر مبنای رویکرد بینافرهنگی، آموزش مهارت بینافرهنگی از یکسو با پرداختن به فرهنگ مبدأ و مقصد، و از سویی دیگر با آموزشِ درک و دریافت مبتنی بر آموزش مهارت خواندن میسر می‌گردد. بر این اساس، به‌کارگیری انواع متونِ خواندنی و آموزش انواع خوانشِ متن، جایگاه ویژه‌ای در کتبِ آموزشیِ بینافرهنگی می‌یابد. جهت واکاوی ابعاد این مسئله در تحقیق حاضر، پس از توصیف کلی کتابِ آموزشی به کمک سؤالات فونک (1998)، ابتدا مهارت بینافرهنگی با استفاده از شش پرسش‌ تدوین شده توسط نویسندگان بر‌مبنای بولتِن (2007) و بریل (2005) ارزیابی گردید. سپس به‌دلیل نبود مجموعه سؤالاتی مدون در حوزة ارزیابیِ کتبِ آموزشیِ زبانِ آلمانی، برای بررسی بازتاب مهارت بینافرهنگی در مهارت خواندن، انواع متون خواندنی و تمرینات خوانش متن، این مهم با کمک سه سؤال پیشنهادی مؤلفان بررسی گشت. نتایج ارزیابیِ کتاب آموزشی، مؤید بازتاب مهارت بینافرهنگی در مهارت خواندن بود و نشان داد، مهارت بینافرهنگی در DaF kompakt A1-B1 نه تنها از طریق جنبه‌های محتوایی متون و تمرینات مقایسة فرهنگ مبدأ و مقصد، بلکه از طریق آموزش مهارت خواندن، ارائة انواع متونِ خواندنی و تمرینات خوانشِ متن آموزش داده می‌شود. در پایان، نظر به نقش کلیدی مهارت خواندن، انواع متون خواندنی و انواع خوانش متن در آموزش مهارت بینافرهنگی، استفاده از سه سؤال پیشنهادی در مجموعه سؤالاتِ مدونِ ارزیابیِ مهارت بینافرهنگی، پیشنهاد ‌گردید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Textbook Analysis to Examine the Intercultural Competence Teaching through Reading Skills, Reading Text Types and Reading Technique Exercises in DaF kompact A1-B1

نویسندگان [English]

  • Arghavan Ostad Hosein Khayat
  • mohammad reza doostizadeh
Department of German as a Foreign Language, German Department, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

The present textbook analysis aims to investigate the dimensions of intercultural competence training in GFL textbooks by using textbook evaluation questions, with focusing on DaF kompakt A1-B1 as its case study. According to the intercultural approach, the teaching of intercultural competence takes place by addressing the source and target cultures and through a specific didactics of understanding based on reading skills. Accordingly, the use of reading text types as well as the teaching of reading techniques in intercultural textbooks is of particular importance. In order to explore this, after the general description of the textbook based on questions of Funk (1998), the intercultural competence was assessed by using six questions, developed by the authors based on Bolten (2007) and Brill (2005). Due to the lack of appropriate textbook evaluation questions to examine the reflection of intercultural competence in reading skills, reading text types and reading technique exercises, this was analyzed using three questions suggested by the authors. The results confirmed the reflection of intercultural competence in reading skills and showed that intercultural competence in DaF kompact A1-B1 is trained not only through the content of the texts and comparing exercises of the source and target cultures, but also through reading skills, offering reading text types and reading technique exercises. Considering the key role of reading skills, reading text types and reading technique exercises by the training of intercultural competence, was finally the use of three questions suggested by the authors in the current textbook questions for analyzing intercultural competence recommended.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: textbook analysis
  • intercultural competence
  • culture
  • reading skills
  • reading text types
  • reading techniques
  • textbook exercises

مراجع

امیری، آنیتا (2023). یادگیری تلفظ و اصول آواشناسی در کتاب‌های آموزش زبان آلمانی به غیر آلمانی‌زبان‌ها بر‌اساس نگاهی تحلیلی به اثرهای آموزشی نسل شش. پژوهشهای زبانشناختی در زبانهای خارجی، 13(1)، 39-58.‎
 doi:10.22059/jflr.2022.343582.958
بحرینی، نسرین (2013). تحلیل ارزش‌های فرهنگی در کتاب‌های آموزش زبان انگلیسی. راهبرد فرهنگ، 6(22)، 163-182.‎
بهرامی، کاوه (2021). نقش موسیقی در یادگیری زبان آلمانی به‌عنوان زبان خارجی: پژوهشی برپایه تحلیل کتب آموزشی. پژوهشهای زبانشناختی در زبان‌های خارجی، 11(3)، 375-392.  doi: 10.22059/JFLR.2021.326805.862
حسینی‌خواه، سادات (2019). مقایسه تطبیقی کتاب‌های آموزشی DaF kompakt و Menschen از منظر مطالعات کشورشناسی. پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد. به‌راهنمایی کاوه بهرامی. تهران: دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی. ganj.irandoc.ac.ir.
https://ganj.irandoc.ac.ir/viewer/e52c6b6953115ea2959334c66f4381da
دوستی زاده، محمدرضا و ارزجانی، فاطمه (2014). اهمیت و ضرورت پردازش «توانش ارتباط بین فرهنگی» در کتاب‌های درسی آموزش زبان آلمانی وزارت آموزش و پرورش. پژوهشهای زبانشناختی در زبانهای خارجی، 4(2)، 167-190.
doi: 10.22059/jflr.2014.62308
دهمرده، مهدی و محمدی، پونه (2023). بررسی شایستگی میان فرهنگی و جنسیت در کتابهای درسی آموزش زبان انگلیسی ایران پژوهشهای زبانشناختی در زبانهای خارجی، 13(2)، 193-214 . doi: 10.22059/jflr.2022.352261.1000
روحانی، علی و حسینی، محسن (2021). تحلیل فرهنگ و محتوای چندنمایی در مجموعه کتاب‌های بومی آموزش انگلیسی. زبان‌شناسی کاربردی و ادبیات کاربردی: پویش‌ها و پیشرفت‌ها، 9(2)، 171-193.  doi:10.22049/jalda.2021.27190.1287
سودمند‌افشار، حسن؛ رنجبر، ناصر؛ یوسفی، مسلم و افشار، نصرالله (2018). ارزیابی و نقد کتاب‌های درسی زبان انگلیسی پراسپکت و ویژن 1 از منظر توانش ارتباطی بینافرهنگی و فرافرهنگی. مطالعات اندازه‌گیری و ارزشیابی آموزشی، 21(8)، 107-139.‎
طاهرخانی، رضا و متقی، فاطمه (2021). ارزیابی و نقد کتاب درسی زبان انگلیسی پایۀ هشتم، Prospect 2  )پراسپکت 2(، از لحاظ جنبه‌های فرهنگی. پژوهش‌نامه انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی، 21(10)، 297-321.
doi: 10.30465/crtls.2021.25761.1561
غیاثیان، مریم السادات؛ سراج، فرشته و بحرینی، مسعود (2017). تحلیل محتوای کتاب درسی زبان انگلیسی پایه نهم بر‌اساس فرهنگ و هویت ایرانی-اسلامی. مطالعات برنامه درسی، 11(43)، 125-144.‎
مبصر، نیلوفر و سعیدی توکلی، آیدا (2011). «مهارت بین فرهنگی» در کتاب‌های درسی آموزش زبان آلمانی دورة راهنمایی تحصیلی ایران. رشد آموزش زبان خارجی، 25(3)، 11-16.
Altmayer, C. (2017). Landeskunde im Globalisierungskontext: Wozu noch Kultur im Daf-Unterricht? Kulturelles Lernen im DaF/DaZ-Unterricht. Paradigmenwechsel in der Landeskunde. Göttingen: Universitätsverlag, 3-22.
Altmayer, C. (2013a). Von der Landeskunde zur Kulturwissenschaft. Herausforderungen und Perspektiven. Nordeuropäische Arbeiten zur Literatur, Sprache und Kultur. Bd, 1, 11-30.
Altmayer, C. (2013b). Die DACH-Landeskunde im Spiegel aktueller kulturwissenschaftlicher Ansätze. In: Demmig, S., Hägi, S., Schweiger, H. (Hg.): DACH-Landeskunde. Theorie–Geschichte–Praxis. München: Iudicium, 15-31.
Altmayer, C. (2010). Kulturwissenschaft-eine neue Perspektive für die Germanistik in Afrika?. Acta Germanica: German Studies in Africa, 38(1), 86-102.
Bohunovsky, R., & Bolognini, C. Z. (2005). Deutsch für Brasilianer: Begegnungen mit dem Fremden als Vorbereitung für interkulturelle Kompetenz. Zeitschrift für interkulturellen Fremdsprachenunterricht, 10(3). 1-11.
Bolten, J. (2007). Interkulturelle Kompetenz. Tübingen: Sömmerda Verlag.
Braun, B., Doubek, M., Frater, A., Fügert, N., Sander,I., Trebesius-Bensch, U., & Vitale, R. (2016a). DaF kompakt A1-B1: Deutsch als Fremdsprache für Erwachsene: Kursbuch. Ernst Klett Sprachen.
Braun, B., Doubek, M., Frater, A., Fügert, N., Sander,I., Trebesius-Bensch, U., & Vitale, R. (2016b). DaF kompakt A1-B1: Deutsch als Fremdsprache für Erwachsene: Übungsbuch. Ernst Klett Sprachen.
Braun, B., Doubek, M., Vitale, R., & Sander, I. (2016c). DaF kompakt-Intensivtrainer Wortschatz und Grammatik A2. Ernst Klett Sprachen.
Braun, B., Doubek, M., Vitale, R., & Sander, I. (2016d). DaF kompakt-Intensivtrainer Wortschatz und Grammatik B1. Ernst Klett Sprachen.
Braun, B., Doubek, M., Vitale, R., & Sander, I. (2015). DaF kompakt-Intensivtrainer Wortschatz und Grammatik A1. Ernst Klett Sprachen.
Brill, L. M. (2005). Lehrwerke, Lehrwerkgenerationen und die Methodendiskussion im Fach Deutsch als Fremdsprache. Shaker.
Corti, A. (2016). Sprachvarietät und Kulturen: Eine mediale Analyse von Materialien. Sprachen und Kulturen: Vermitteln und vernetzen, 85-97.
Dahmardeh, M., & Kim, S. D. (2021). An analysis of the representation of cultural content in English coursebooks. Journal of Applied Research in Higher Education, 13(5), 1388-1407.
Dahmardeh, M., Parsazadeh, A., & Parsazadeh, H. (2017). A diachronic analysis of the cultural aspect of local English coursebooks. Journal of Pedagogic Development, 7(2), 57-72.
Decke-Cornill, H., & Küster, L. (2015). Fremdsprachendidaktik: Eine Einführung. Tübingen: A. Francke Verlag.
Funk, H. (1998). Arbeitsfragen zur Lehrwerkanalyse. In: Kast, B., Neuner, G. (Hg.): Zur Analyse, Begutachtung und Entwicklung von Lehrwerken für den fremdsprachlichen Deutschunterricht (2. Aufl.). Langenscheidt, 105–108.
Genčienė, A., & Norvilaitė, J. (2009). Entwicklung der interkulturellen Kompetenz durch soziokulturelles wissen in DaF-Lehrwerken. Sveikatos ir socialinių mokslų taikomieji tyrimai: sandūra ir sąveika (6), 65-70.
Gogolin, I. (2003). Interkulturelle Erziehung und das Lehren und Lernen fremder Sprachen. In: Bausch, K. R. et al. (Hg.): Handbuch Fremdsprachenunterricht (4. Aufl.). Tübingen: A. Francke Verlag, 96-102.
Götze, L. (1998). Fünf Lehrwerkgenerationen. In: Kast, B., Neuner, G. (Hg.): Zur Analyse, Begutachtung und Entwicklung von Lehrwerken für den fremdsprachlichen Deutschunterricht (2. Aufl.). Langenscheidt, 29-30.
Hoikkala-Kiiha, A. (2008). Interkulturelle Kommunikation im Lehrwerk „Gute Idee!“. [Masterarbeit, Universität Jyväskylä]. jyx.jyu.fi.
https://jyx.jyu.fi/bitstream/handle/123456789/18586/URN_NBN_fi_jyu-200806105438.pdf
Huneke, H. W., & Steinig, W. (2010). Deutsch als Fremdsprache: eine Einführung (5. Aufl.). Berlin: Schmidt.
Ivanović, A. (2020). Interkulturelle Elemente in kroatischen DaF-Lehrwerken. [Masterarbeit, University of Zagreb. Faculty of Teacher Education], zir.nsk.hr.
https://urn.nsk.hr/urn:nbn:hr:147:614793
Kast, B., Neuner, G. (1998). Zur Analyse, Begutachtung und Entwicklung von Lehrwerken: für den fremdsprachlichen Deutschunterricht (2. Aufl.). Langenscheidt.
Kausl, E. (2011). Interkulturelle kommunikative Kompetenz als Lehr-und Lernziel im Deutsch als Fremdsprachenunterricht. [Masterarbeit, Universität Wien], core.ac.uk.
https://core.ac.uk/download/pdf/11593676.pdf
Koguciuk, M. (2021). Entwicklung interkultureller Kompetenz im berufsbezogenen Fremdsprachenunterricht. Evaluation ausgewählter Lehrwerke für den DaF-Unterricht in Polen. [Dissertation, Wydział Neofilologii [nowa struktura organizacyjna]], repozytorium. amu.edu.pl.
https://repozytorium.amu.edu.pl/bitstream/10593/26433/1/ROZPRAWA%20MARTA%20KOGUCIUK%2026.05.2021.pdf
Krumm, H. J. (2010). Lehrwerke im Deutsch als Fremd-und Deutsch als Zweitsprache-Unterricht. In: Krumm, H. J., Fandrych, C., Hufeisen, B., & Riemer, C. (Hg.): Deutsch als Fremd-und Zweitsprache. Ein internationales Handbuch (2. Aufl.). Berlin/New York: de Gruyter, 1215-1226.
Maijala, M. (2008). Zwischen den Welten–Reflexionen zu interkulturellen Aspekten im DaF-Unterricht und in DaF-Lehrwerken. Zeitschrift für interkulturellen Fremdsprachenunterricht, 13(1). 17 S.
Maul, V. (2020). Inwiefern können Lehrwerke die interkulturelle Kompetenz der Lernenden fördern? Eine Lehrwerkanalyse zweier norwegischer DaF-Lehrwerke in Bezug auf das interkulturelle Leistungsvermögen derer Texte und Aufgaben. [Masterarbeit, The University of Bergen]. The University of Bergen.
https://bora.uib.no/bora-xmlui/bitstream/handle/11250/2720104/Masteroppgave-tysk-fremmedspr-ksdidaktikk_Valentina-Maul.pdf?sequence=1&isAllowed=y
Neuner, G. (2012). The dimensions of intercultural education. Intercultural competence for all. Preparation for living in a heterogeneous world, Council of Europe, 11-50.
Neuner, G. (2007). Lehrwerke. In: Bausch, K. R., Christ, H., Krumm, H. J. (Hg.): Handbuch Fremdsprachenunterricht (5. Aufl.). Tübingen: A. Francke Verlag, 399-402.
Neuner, G., Parmenter, L., Starkey, H., & Zarate, G. (2003). Socio-cultural interim worlds in foreign language teaching and learning. Intercultural competence. Council of Europe, Strasbourg, 15-62.
Neuner, G., & Hunfeld, H. (1993). Methoden des fremdsprachlichen Deutschunterrichts: Eine Einführung: Fernstudieneinheit 4: Fernstudienprojekt zur Fort-und Weiterbildung im Bereich Germanistik und Deutsch als Fremdsprache, Teilbereich Deutsch als Fremdsprache. Langenscheidt.
Roche, J. (2001): Interkulturelle Sprachdidaktik. Eine Einführung. Tübingen: Narr Verlag.
Schreiber, M. (2021). Die Vermittlung von Aussprache in den Lehrwerken:„Magnet neu A1 und A2 Deutsch für junge Lernende“ und „DaF kompakt A1-B1 für Erwachsene“. [Masterarbeit, Nationale und Kapodistrische Universität Athen]. pergamos.lib.uoa.gr.
https://pergamos.lib.uoa.gr/uoa/dl/object/2961459/file.pdf
Solhaug, T., & Kristensen, N. N. (2020). Gender and intercultural competence: Analysis of intercultural competence among upper secondary school students in Denmark and Norway. Educational Psychology, 40(1), 120-140.
Štefić, E. (2021). Entwicklung interkultureller Kompetenz im DaF-Unterricht: Analyse einer Lehrwerkreihe für den DaF-Unterricht an kroatischen Grundschulen. [Masterarbeit, University of Rijeka. Faculty of Humanities and Social Sciences. Department of German Language and Literature]. unirepository.svkri.uniri.hr.
https://urn.nsk.hr/urn:nbn:hr:186:364361
Thomas, C. (1998). Interkulturalität, Pragmalinguistik und kritische Kompetenz in neuen DaF-Lehrwerken. Fallbeispiel: Die Suche 2. Zeitschrift für Interkulturellen Fremdsprachenunterricht, 3(2). 32 S.
Usener, J. (2016). Lehrwerke und interkulturelle Kompetenz im Spanischunterricht. Analyse und Perspektiven. [ Dissertation, Martin-Luther-Universität]. repo.bibliothek.uni-halle.de
http://dx.doi.org/10.25673/1705
Yu, X. (2008). Interkulturelle Analyse von chinaspezifischen DaF-Lehrwerken. Aspekte der Studienvorbereitung und Studienbegleitung: Band mit Beiträgen zur chinesisch-deutschen Fachkonferenz vom 21.-22. Mai 2007 am Deutschkolleg-Zentrum zur Studienvorbereitung der Tongji-Universität in Shanghai, 57-67.
پژوهشهای زبانشناختی در زبانهای خارجی
دوره 13، شماره 4
دی 1402
صفحه 543-562

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار