بازآرایی‌های زبانی در ترجمۀ رمان النوم فی حقل الکرز اثر ازهر جرجیس بر اساس الگوی هم‌ترازی‌ فرهنگی مالون

نوع مقاله : علمی پژوهشی(عادی)

نویسندگان

1 گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران.

2 گروه رشته مترجمی زبان عربی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران.

چکیده

بحث بازآرایی زبانی یکی از مسائل مهم در حیطۀ مطالعات ترجمه به­خصوص ترجمۀ مفاهیم زبانی است. بحث حاضر نمودی از آرایش تازه و چینش دوبارۀ واژگان و ساخت‌های پیچیدۀ زبانی در کنار یکدیگر برای درک بهتر مفهوم اصلی آن‌ها و راهکاری برای پر کردن خلاءهای موجود در دانش مخاطبان زبان مقصد به جهت تفاوت­های سبکی و روایی است که برای نخستین بار توسط جوزف مالون ارائه شده است. در اصل بازآرایی تقطیع ساخت‌های پیچیدۀ زبانی که شالوده‌ای از مسائل زبانی همچون هنجارهای فرهنگی، سیاسی و اجتماعی است، از طریق فرایندهای چهارگانۀ تطابق، متناوب­سازی، سازگاری و باز­مجموعه­سازی صورت می‌پذیرد. در مقالۀ حاضر رویکرد بازآرایی با فرایندهای زبانی ویژه در ترجمۀ رمان النوم فی حقل الکرز (2019) به روش توصیفی- تحلیلی مورد ارزیابی قرار گرفته شده است. چراکه شاکلۀ رمان متناسب با هنجارهای فرهنگی و مسائل سیاسی و اجتماعی شخصیت‌های رمان در کنار اسطوره‌ها و مباحث تاریخی شکل یافته است؛ و توجه به چنین بافتاری شایستگی و قابلیت سنجش به‌وسیلۀ رویکرد بازآرایی را دارد. ترجمۀ رمان حاضر به قلم محمد حزبایی زاده – مترجم و روزنامه نگار خوزستانی- با عنوان «خواب در باغ گیلاس» (1400) و به زبان فارسی نوشته‌شده است. در این اثر مترجم به وجوه برجستۀ زبانی و اصطلاحات خاص فرهنگی رمان مزبور توجه داشته است. حزبایی­زاده در ترجمۀ یادشده ضرب‌المثل‌ها و قصه‌های عامیانه کوچه و بازاری موجود در محتوای رمان را متناسب با وجوه زبانی و فرهنگی فارسی بازسازی کرده و به زبان فارسی انتقال داده است. با بررسی رویکرد حاضر در ترجمۀ رمان مزبور درمی‌یابیم که تطبیق هر یک از فرایندهای زبانی در نمونه‌های رمان حاضر، نمودهای فرهنگی، سیاسی و اجتماعی در ضمن عملکرد شخصیت‌ها و هنجارهای کلامی آن‌ها به‌وضوح بازتاب یافته است. 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Linguistic Reordering in the Translation of Azher Jerjis’ Al-Nowm Fi Haql al-Karz using Malone's Model of Cultural Alignment

نویسندگان [English]

  • Ali sayadani 1
  • Yazdan Heydarpour Marand 2
1 Department of Arabic Language and Literature, Azarbaijan Shahid Madani University, Tabriz, Iran.
2 Department of Arabic Language Translation, Azarbaijan Shahid Madani University, Tabriz, Iran.
چکیده [English]

Linguistic reordering is one of the most significant issues in translation studies, especially in translating linguistic concepts. The study shows well the new rearrangement and reordering of words and complicated linguistic structures to understand better their main meaning. Reordering, introduced by Joseph Malone for the first time, is a strategy for filling the gaps of target audience’s knowledge because of narrative and stylistic differences. It is segmenting complex linguistic structures that consist of such issues as cultural, political, and social issues and are formed as matching, zigzagging, recrescence, repackaging. This study used a descriptive-analytical method to assess the reordering approach used in linguistic processes of Al-Nowm Fi Haql Al-Karz (The Sleep in Cherry Garden), as the basis of this novel consists of the cultural norms and cultural and social issues related to the characters of the novel in addition to the myths and historical issues. The writer’s attention to such context needs to be assessed by the reordering approach. The translation of this novel written by Mohammad Hezbaie zadeh – Khuzesani translator and journalist- in Persian language. in this work, the translator has paid attention to the linguistic salient features and specific cultural idioms of this novel. The translator has been reorded of the proverbs and the folk tales compared with destination culture in translation. The examination of the approach in this novel showed that the adjustment in any of the linguistic processes in the examples extracted from the novel, the cultural, political, and social representatives has been reflected in the performance of characters and their linguistic norms.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Translation
  • Language Function
  • Reordering Models
  • Josef Malone
  • Al-Nowm Fi Haql Al-Karz
  • Azher Jerjis
- جرجیس، أزهر. (2019). النوم فی حقل الکرز. بیروت: نشر الرافدین. 
- حزبایی زاده، محمد. (1400). خواب در باغ گیلاس. تهران: نشر ثالث.
- فاست، پیتر. (1397). ترجمه و زبان تبیینی بر پایۀ نظریه های زبان شناسی. ترجمۀ راحله گندمکار. تهران: انتشارات علمی.
- القاسی، علی. (2008). التّرجمة و أدواتها دراساتٌ فی النّظریةِ و التّطبیقِ. بیروت: مکتبة لبنان ناشرون.
- ماندی، جرمی و هتیم، بزیل. (1397). مرجعی پیشرفته برای ترجمه، ترجمه مریم جابر، تهران: انتشارات سمت.
- المنوفی، علی إبراهیم. (2007). الترجمة و نظریاتها (مدخل إلی علم الترجمة). قاهرة: مرکز القومی للترجمة.
- نصیری، حافظ. (1390). روش ارزشیابی و سنجش کیفی متون ترجمه شده از عربی به فارسی. تهران: انتشارات سمت.
- همتی، محمدعلی، افضلی، فرشته. (1400). بررسی راهکارهای زیباشناسی کلامی در ترجمه زبان­ممنوعه رمان «بدایة و نهایة» نجیب محفوظ. پژوهش­های زبان­شناختی در زبان­های خارجی، (4)، 696-682.
                                                                                             
- Malone, L. Joseph. (1988). The Science of linguistics in the art of translation: some tools from linguistics for the Analysis and Practice of Translation (1st ed.), State University of New York Press.