شگرد افعال گذشته درکدبرگردانی ترجمه رمان پرندگان می‌روند‌‌ در پرو می‌میرند اثر رومن گاری

نوع مقاله : علمی پژوهشی(عادی)

نویسندگان

1 استادیار گروه فرانسه، دانشکده ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

2 کارشناس ارشد مترجمی فرانسه، دانشکده ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

در این جستار سعی‌ بر آن بوده است تا بر مقوله کاربرد زمان گذشته در ترجمه متون روایی بپردازیم. بنا به نظر جاکوبسون (Jakobson) و نیدا (Nida) چگونگی تعبیر پیام نویسنده و برگزیدن معادل صحیح یکی از مشکلات عمده ترجمه متون ادبی از جمله ترجمه متون روایی است. مفهوم زمان از منظر روایت‌شناسی تعریف خاص خود را دارد و برای درک بهتر داستان از اهمیت بسیاری برخوردار است؛ از سوی دیگر کاربرد زمان‌ها بویژه زمان گذشته بدنه اصلی یک متن روایی را تشکیل می‌دهد که مطالعه نمودهای فعل و زمان‌های آن در تعامل با جنبه‌های روایت‌شناختی، مفاهیمی همچون نظم و ترتیب، تداوم یا دیرش و نیز بسامد افعال را در داستان جهت ارائه ترجمه صحیح با در نظر گرفتن نقش فعل در زمان پریشی روایت شفاف می‌سازد.

در این پژوهش مشاهده شد که شگردهای فعل در متن روایت، تاثیر بسزایی در انتقال معنای داستان و ضرب آهنگ روایت داشته است که بطور کلی در ترجمه این متون می‌تواند مشکلاتی برای مترجم ایجاد نماید. به این منظور در ترجمه اثری فاخر از رومن گاری، نویسنده فرانسوی، به نام پرندگان می‌میروند در پرو می‌میرند به نحوه خوانش مترجم از متن اصلی و چگونگی نمودهای فعل در روایت متن مقصد پرداخته شده تا ظرفیت‌های فعل در بازسازی متون روایی در ترجمه را نمایان کند. این بررسی نشان داد که عملکرد افعال و مفهوم زمان تا چه اندازه در ترجمه، مترجم را به مسیر روایی متن نزدیک نموده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The study of past values and timetables in the translation of Romain Gary's novel The Birds Will Die in Peru

نویسندگان [English]

  • Farnaz Sassani 1
  • Mahkameh Inanlou 2
1 Assistant Professor, Department of French Translation Studies, Allameh Tabataba’i University
2 Master of French Translation Studies, Allameh Tabataba’i University
چکیده [English]

In this research, we tried to give a brief overview of the category of narratology and address the basic and important issue of using past tense in narrative text. According to Jakobson and Nida, interpreting the author's message and choosing the correct equivalent is one of the major problems in translating literary texts, including the translation of narrative texts. The notion of time from the point of view of narratology is very important for a better understanding of history. On the other hand, the use of tenses, especially the past tense, forms the main body of a narrative text; the study of the aspectual system of the verb and tenses made concepts such as order, duration, and the frequency of verbs in history intelligible, and defines the role of the verb from the anachronistic point of view. In this research, we observed that verbal actions in the narrative text have a significant effect on the translation of the meaning of the story and the rhythm of the narrative. To this end, in the translation of Romain Gary's novel, we focused on the study of the translation of the text at the level of the past in terms of the source text, in order to illustrate the function of times in the past in the reconstruction of narrative texts in Persian. This study has shown that the function of verbs and the notion of time in translation have brought the translator closer to the original text.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Translation studies "
  • Narratology "
  • Verb tricks "
  • Past tense manifestation "
  • Timeliness of verbs "
  • "
  • Romain Gary "
احمدی، محمدنبی؛ بیغال، حمزه. (1400). « نقد و بررسی زبان­شناختی و شگردهای به کاررفته در ترجمۀ رمان اللّیل فی نعمائه». پژوهش­های زبان­شناختی در زبان­های خارجی، دورة 11، شمارة2. صص 126-115.
تودوروف، تزوتان. (1382). بوطیقای ساختارگرا. ترجمه­ محمد نبوی. تهران: آگاه.
حدادی، محمد حسین؛ صالحی کهریزسنگی، عباسعلی. (1395). «بررسی تحلیلی خطاهای موجود در ترجمه متون ادبی با هدف بهبود آموزش و توانش ترجمه ادبی». پژوهش­های زبانشناختی در زبان­های خارجی، دورة 6، شمارة2، صص302-227.
حری، ابوالفضل. (1386). « مبانی نظری روایت­شناسی و ترجمه متون روایی». مطالعات ترجمه، دورة 5، شماره 18، صص 38-25.
رنجبر، ابراهیم؛ نبی­زاده اردبیلی، ندا؛ صلاحی، عسگر. (1395). «کاربست عنصر زمان در آفرینش داستان گیله­مرد». پژوهش­های ادبی و بلاغی، دورة 4، شمارة 3، صص42-27.
ژنت، ژرار. (1392).  تخیّل و بیان. مترجم­ شکرلله اسداللهی تجرق. تهران: سخن.
فلکی، محمود. (1382). روایتِ داستان (تئوری‌های پایه‌ایِ داستان‌نویسی). تهران: بازتاب‌نگار.
لازار، ژیلبر. (1384). دستور زبان فارسی، ترجمه مهستی بحرینی. تهران: هرمس.
لطافتی، رویا؛ صفا، پریوش؛ فلاحی، مریم. (1393). «مطالعه فعل شدن در زبان فارسی و معادل های آن در زبان فرانسه». جستارهای زبانی، دورة 5، شمارة 1، صص166-149.
نبی­زاده اردبیلی، ندا. (1398). «انواع بسامد و کارکرد آن در آفرینش داستان». قندپارسی، سال دوم، شمارة 4، صص140-127.
نجفی، ابوالحسن. (1352). پرندگان می­روند در پرو می­میرند. تهران: رشدیه.
 
Bassnett, Susan. (2002). Translation studies. New York: Routledge. 3e edition.                                      Gary, Romain. (1975). Les oiseaux vont mourir au Pérou. Paris: Gallimard.                                        Genette, Gérard. (1972). Figures III. Paris: Seuil.
------------------- (2000). Order in Narrative. London and New York: Routledge.
Greimas, Algirdas Julien. (1966). Sémantique structurale. Paris: Larousse.
Jakobson, Roman. (2004/1959). On the linguistic aspects of translation. in Venuti, L. (éd.) The Translation Studies Reader. London & New York: Routledge.
Nida, Eugene. (2004). Principles of correspondencein Venuti, L. The translation studies reader. London: Routledge.
Ricour, Paul. (1991). Temps et récit. Paris: Essais.
Todorov, Tzvetan. (1978). Les Genres du discours. Paris: Seuil.
Vendler, Zeno. (1967). Linguistics in Philosophy. Ithaca: Cornell University Press.
Weinrich, Harald. (1973). Le Temps. Le récit et le commentaire. Paris: Seuil.