بررسی تطبیقی فرایندهای بزرگ‌سازی در زبان‌های فارسی و ژاپنی در چارچوب نظریه ساخت‌واژه ارزش‌گذار

نوع مقاله : علمی پژوهشی(عادی)

نویسندگان

1 دانشیار زبان‌شناسی و عضو هیئت علمی گروه زبان‌های عمومی، دانشکده زبان‌ها و ادبیات خارجی، دانشگاه تهران تهران، ایران

2 استادیار زبان و ادبیات ژاپنی، دانشکده زبان‌ها و ادبیات خارجی، دانشگاه تهران تهران، ایران

چکیده

پژوهش حاضر به معرفی، تحلیل و مقایسه فرایندهای بزرگ‌سازی در دو زبان فارسی و ژاپنی در چارچوب نظریه ساخت‌واژه ارزش‌گذار می‌پردازد. در این نظریه ساخت‌هایی که خودآگاه یا ناخودآگاه ارزش مصداق یا مخاطب را از دیدگاه گوینده و به داوری او منتقل می‌کنند «ساخت‌های ارزش‌گذار» نامیده می‌شوند. ساخت‌واژه از مهمترین سطوح زبانی برای تحقق ارزش‌گذاری است که امکانات فراوانی را در اختیار گویندگان هر زبان قرار می‌دهد. از جمله این امکانات می‌توان به فرایندهای کوچک‌سازی (تصغیر) و بزرگ‌سازی (تکبیر) اشاره کرد که در زبان‌های مختلف برای تولید ساخت‌های ارزش‌گذار بکار برده می‌شوند. از آن‌جا که کوچک‌سازی در تعداد بیشتری از زبان‌ها مشاهده می-شود و اغلب با افزودن وندهای خاص به انجام می‌رسد، بیشتر از بزرگ‌سازی مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. برای مثال، در زبان فارسی پژوهش‌هایی در مورد کوچک‌سازی انجام شده است، اما به سازوکارهای بزرگ‌سازی، جز به صورت پراکنده در برخی کتاب‌های دستور زبان اشاره‌ای نشده است. یافته‌های تحقیق حاضر نشان داد با این که دو زبان فارسی و ژاپنی به لحاظ تکوینی به دو خانواده متفاوت تعلق دارند و به لحاظ رده‌شناسی در دو دسته متفاوت جای می‌گیرند، اما هر دو به شکلی بسیار مشابه از دو سازوکار ترکیب و دوگان‌سازی برای بزرگ‌سازی بهره می‌برند. مقاله حاضر بزرگ‌سازی با دو فرایند ترکیب و دوگان‌سازی را در فارسی و ژاپنی به تفصیل بررسی و با یکدیگر مقایسه می‌کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A comparative study of augmentation processes in Persian and Japanese Languages Based on the Theory of Evaluative Morphology

نویسندگان [English]

  • Reza Moghaddam Kiya 1
  • Ayat Hosseini 2
1 University of Tehran
2 Faculty member in Faculty of Foreign Languages and Literatures University of Tehran
چکیده [English]

The current study is aimed at analyzing and comparing augmentation processes in Persian and Japanese languages based on the theory of evaluative morphology. According to evaluative morphology, a linguistic construction is evaluative if it conveys (consciously or subconsciously) a type of value of the referents or audience, according to the speaker’s judgment. Morphology provides the speakers of a language with different means and ways for expression of evaluation in language and plays a dominant role in the formation of evaluatives. Diminutives and augmentatives are two main forms of evaluation in languages. As diminutives are much more common in languages and are generally formed by affixes specifically developed for this function, they are also investigated more pervasively than augmentatives. This is also true for Persian and Japanese linguistics where augmentatives, at least in the case of Persian, have so far been neglected or have only been sporadically touched upon in grammar books. The findings of this study showed that although Persian and Japanese belong to two different language families and are typologically placed in two different language types, both use compounding and reduplication as two dominant mechanisms for producing augmentatives. The present study aims to provide a detailed examination and comparison of these two mechanisms for the formation of augmentatives in two languages.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Augmentation
  • Evaluative Morphology
  • Persian
  • Japanese
  • Compounding
  • Reduplication