تأثیر رشتة زبان انگلیسی بر هویت فرهنگی: بررسی مقایسه‌ای هوش فرهنگی و انزوای ارزشی

نوع مقاله : علمی پژوهشی(عادی)

نویسنده

استادیار آموزش زبان انگلیسی،‌ دانشکدة ادبیات و علوم انسانی،‌ دانشگاه شهید باهنر کرمان، ‌کرمان، ایران

چکیده

یکی از پیامدهای اجتماعی جهانی‌شدن، اهمیت زبان انگلیسی به عنوان زبان بین‌المللی است. بر پایة نظریة نسبیت زبانی، با یادگیری زبان انگلیسی بخش عظیمی از فرهنگ انگلیسی-آمریکایی در سطح دنیا اشاعه می‌یابد که این خود ابعاد مثبتی همچون افزایش بیداری و هوش فرهنگی و تبعات منفی نظیر ازخودبیگانگی زبان‌آموزان دارد. تحقیق حاضر از نوع توصیفی-پیمایشی است و هدف از آن بررسی نقش رشتة زبان انگلیسی در تعیین هویت فرهنگی دانشجویان است. پانصدوهفده دانشجو در دو زیرگروه زبان‌های خارجی و سایر رشته‌ها به ابزارهای سنجش هوش فرهنگی و بیگانگی ارزشی پاسخ گفتند. تجزیة داده‌ها با استفاده از تحلیل واریانس چندمتغیره نشان داد که عملکرد دانشجویان زبان از میان مؤلفه‌های هوش فرهنگی در دو مؤلفة فراشناختی و انگیزشی، و از میان شاخصه‌های انزوای ارزشی در غربگرایی و گرایش ادبی-هنری متفاوت از دیگر گروه بود. یافته‌ها مؤید نظریه‌های امپریالیسم زبانی، هویت فرهنگی انطباقی و هوش فرهنگی اکتسابی و در تضاد با فرضیة بی‌طرفی سیاسی علم آموزش زبان است. همچنین، با استناد به نتایج، پیشنهادهایی به برنامه‌ریزان، طراحان مطالب درسی و استادان رشتة زبان شده است.
 
 
 
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The impact of studying English language and literature at universities on cultural development : Cultural intelligence or home culture detachment?

نویسنده [English]

  • Shima Ghahari
Assistant Professor, English Language and Literature , Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, I.R. Iran
چکیده [English]

 
One of the by-products of globalization is the need of English spread as a lingua franca. According to the linguistic relativism and World Englishes theories, one expects then, a certain proportion of Anglo-American cultural values and viewpoints will be projected to the outer circle societies. While this transmission could enhance the cultural quotient (CQ) of the learners, it can also bear negative side effects like cultural alienation or home culture detachment (HCD). This study is one of the earliest attempts to study the CQ and HCD of university students studying English Language and Literature (ELL) compared against those of other fields of study. Upon data collection via administering CQ and HCD measures to 517 students and data analysis using MANOVA, ELL students were found significantly different from the contrast group in metacognitive and motivational competencies, as subscales of CQ, and in western culture and literary-artistic orientations, as subscales of HCD. Based on the findings, linguistic imperialism, acquiredness of cultural identity, and trainability of CQ propositions were approved while the political quietism hypothesis was called into question. The study concludes with a number of suggestions for language policy makers, materials developers, syllabus designers, as well as the university teachers.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cultural Identity
  • cultural quotient
  • Globalization
  • home culture detachment
  • linguistic imperialism
  • linguistic relativism theory
  • world Englishes
 
آقاگل زاده، ف. و داوری، ح. (1393 / 2014). جهانی شدن و گسترش زبان انگلیسی. راهبرد فرهنگ، 25: 179-203.
تفرشی، آ. و رمضانی، ا. (1391 / 2012). نقش فرهنگ در آموزش زبان خارجی. پژوهشنامة انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی، 12: 15-34.
حاتمی، پ. (1389 / 2010). بررسی عوامل مؤثر بر سلامت اجتماعی دانشجویان با تأکید بر شبکه‌های اجتماعی. پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد رشتة مددکاری اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران.
رستملو، ق. (1385). رد پای تهاجم فرهنگی در کتاب‌های آموزش زبان انگلیسی. مجلة مصباح، 66: 141- 162.
حسینی، س.ع. و بهرامی، م. (1381 / 2002). ﻣﻘﺎﻳﺴة ﺗﻔﻜﺮ اﻧﺘﻘﺎدی در داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﺳﺎل اول و ﺳﺎل آﺧﺮ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ. مجلة اﻳﺮاﻧﯽ ﺁﻣﻮزش در ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﮑﯽ، 6: 21-26.
رحیمی، م. و یداللهی، س. (1388 / 2009). ﻧﮕﺮش ﻣﺪرﺳﺎن زﺑﺎن ﺑﻪ ﺗﺮوﻳﺞ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﺼﺮﻓﻲ ﻏﺮب در ﻛﺘﺐ آﻣﻮزش زﺑﺎن اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ. ﻓﺼﻠﻨﺎﻣة ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ـ دﻓﺎﻋﻲ زﻧﺎن و ﺧﺎﻧﻮاده، 16: 85-112.
زکی، م.ع. (1389/ 2010). ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﻲ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺟﻮاﻧﺎن: ﻣﻄﺎﻟﻌة ﻣﻮردی داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن دﺧﺘﺮ و ﭘﺴﺮ داﻧﺸﮕﺎه اﺻﻔﻬﺎن. ﭘﮋوﻫﺶ ﺟﻮاﻧﺎن، ﻓﺮﻫﻨﮓ و ﺟﺎﻣﻌﻪ، 3: 25- 51.
ساروخانی، ب. (1386/ 2007). دایره‌المعارف علوم اجتماعی. تهران: انتشارات کیهان.
سپهرنیا، ر. (1390 / 2011). بررسی نقش جهانی‌شدن در شکل‌گیری خاص‌گرایی فرهنگی. فصلنامة مطالعات راهبردی جهان‌ شدن. تهران، مرکز ملی مطالعات جهانی شدن.
شهبازی، م. و وزینی‌طاهر، ا. (1392 / 2013). بررسی سلامت روانی و میزان عزت نفس دانشجویان سال اول و آخر. مجلة طب نظامی، 15: 103- 110.
صادقی، آ. (1387). مصادیق تهاجم فرهنگی در آموزش زبان انگلیسی. مقاله ارائه‌شده در همایش ملی توسعه و تحول در فرهنگ و هنر، سازمان تبلیغات اسلامی، تهران، ایران.
علائی، س. و میرمحمدی، م. (1392 / 2013). بررسی نقش و اهمیت هوش فرهنگی در مدیریت فرهنگی. فصلنامة مهندسی فرهنگی، 77: 169- 199.
عیوضی، م.ر. (1385 / 2006). جهانی‌شدن فرهنگ برای جهان سوم: تهدیدها و فرصت‌ها. فصلنامة راهبرد توسعه، 6: 384-403.
غفاری، ا.، تیرگانی، ع. و سنایی‌پور، ع. (1389 / 2010). ﻣﻘﺎﻳسة ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎی اﻧﺘﺨﺎب ﻫﻤﺴﺮ در داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﺳﺎل اول و داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﺳﺎل ﺳﻮم و ﺑﺎﻻﺗﺮ. ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﻘﺎﻻت ﭘﻨﺠﻤﻴﻦ ﺳﻤﻴﻨﺎر ﺳﺮاﺳﺮی ﺑﻬﺪاﺷﺖ رواﻧﻲ داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن، وزارت علوم تحقیقات و فناوری، تهران، ایران.
فیاضی، م. و احمدی، ه. (1385 / 2007). هوش‌ فرهنگی: ‌نیاز ‌مدیران ‌در ‌قرن ‌تنوع. ماهنامة تدبیر، 172: 41-43.
کلانتری، ع.، بشیری، ح. و غلامی، س. (1391/2012). بررسی جامعه‌شناختی عوامل فرهنگی و اجتماعی مؤثر بر ازخودبیگانگی اجتماعی شهرنشینان شهر گیوی. مجلة مطالعات توسعة اجتماعی ایران، 3: 53- 63.
محسنی تبریزی، ع. (1381 / 2002). آسیب‌شناسی اجتماعی-فرهنگی: بررسی انزوای ارزشی در دانشگاه‌های دولتی تهران. نشریة پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 26: 119- 182.
محسنی تبریزی، ع. (1380 / 2001). آسیب‌شناسی اجتماعی جوانان: بررسی انزوای ارزشی (بیگانگی فرهنگی) و مشارکت فرهنگی در محیط‌های دانشجویی کشور. انتشارات دانشگاه مفید، قم، ایران.
مصلی نژاد، ل. و امینی، م. (1383 / 2004). ﺑﺮرﺳﯽ ارﺗﺒﺎط ﺑﯿﻦ ﺗﺤﺼﯿﻞ و ﺳﻼﻣﺖ رواﻧﯽ در دو ﮔﺮوه داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن ﺳﺎل اول و آﺧﺮ. فصلنامة اصول بهداشت روانی، 21: 71-76.
ولی پور، ع. (1379). تهیه و تدوین متون مناسب برای دروس زبان خارجی با لحاظ مقتضیات فرهنگی. مجلة پژوهش زبان خارجی، 9: 87- 94.
 
Alidou, H. (2004). Medium of instruction in post-colonial Africa. In J. Tollefson & A. Tsui, Medium of instruction policies: Which agenda? Whose agenda? Mahwah and London: Lawrence Erlbaum.
Ang, S., Van Dyne, L. and Koh, C. (2006). Personality correlates of the four-factor model of cultural intelligence. Group and Organization Management, 31, 100–123.
Ang, S., Van Dyne, L., Koh, C. and Ng, K. (2004). The measurement of cultural intelligence. Paper presented at the Annual Meeting of the Academy of Management, New Orleans, LA.
Ang, S., Van Dyne, L., Koh, C., Ng, K., Templer, K., Tay, C. and Chandrasekar, N. (2007). Cultural intelligence: Its measurement and effects on cultural judgment and decision making, cultural adaptation, and task performance. Management and Organization Review, 3, 335-371.
Bandura, A. (2002). Social cognitive theory in cultural context. Applied Psychology: An International Review, 51, 269–290.
Benton, G. and Lynch, T. (2009). Globalization cultural intelligence and maritime education. CA: California State University.
Brislin, R., Worthley, R. and Macnab, B. (2006). Cultural intelligence: Understanding behaviors that serve people's goals. Group and Organization Management, 31, 40-55.
Brooks, N. (1968). Teaching culture in the foreign language classroom. Foreign Language Annals, 1, 204-217.
Brown, H. (2002). Principles of language learning and teaching. Longman: USA.
Byram, M. and Morgan, C. (1994). Teaching and learning language and culture. Clevedon, Avon: Multilingual Matters.
Cakir, I. (2006). Developing cultural awareness in foreign language teaching. Turkish Online Journal of Distance Education, 7, 154-161.
Campbell, L. (1997). The Sapir-Whorf hypothesis. Retrieved from http://venus.va.com.au/suggestion/sapir.htm
Chastain, K. (1971). The development of modern language skills: Theory to practice. Chicago: Rand McNally.
Cook, G. (2003). Applied linguistics. Oxford: Oxford University Press.
Coser, L. (1965). Men of ideas: A sociologist's view. New York: Free Press.
Crowne, K. (2008). What leads to cultural intelligence? Business Horizons, 51, 391-399.
Crystal, D. (2003). English as a global language. Cambridge: Cambridge University Press.
Earley, P. and Ang, S. (2003). Cultural intelligence: Individual interactions across cultures. Palo Alto, CA: Stanford University Press.
Fernando, L. (1989). Cultures in conflict: Essays on literature and the English language in South East Asia. Singapore: Graham Brash.
Gardner, R. and Lambert, W. (1972). Attitudes and motivation in second language learning. Rowley, Mass.: Newbury House.
Genc, B. and Bada, E. (2005). Culture in language learning and teaching. The Reading Matrix, 5, 73-84.
Giddens, A. (1998). Sociology. Palo Alto, CA: Stanford University Press.
Gritner, F. (1969). Teaching foreign languages. New York: Harper & Row.
Gumperz, J. (1996). On teaching language in its socio-cultural context. In D. Slobin, J. Gerhardt, A. Kyratzis, & J. Guo (Eds.), Social interaction, social context, and language. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.
Hall, S. (1990). Cultural identity and diaspora. Framework, 36, 222-237.
Horibe, H. (2008). The place of culture in teaching English as an international language (EIL). JALT Journal, 30, 241-254.
Izadpanah, S. (2010). The review study: The place of culture in English language teaching. ICLC Proceedings.
Johnson, D., Ferguson, J. and Lester, M. (2001). Computer experiences, self-efficacy and knowledge of freshman and senior agriculture students. Journal of Southern Agricultural Education Research, 51, 304-316.
Johansson, K., Segerstad, H., Dahlgren, M., Hult, H. and Dahlgren, L. (2008). Junior and senior students' thoughts about education, professional identity and work. An international Journal of Higher Education and Educational Planning, 55, 623-636.
Kachru, B. (1992). The other tongue: English across cultures. Urbana and Chicago: University of Illinois Press.
Khodadady, E. and Ghahari, S. (2011). Validation of the Persian cultural intelligence scale and exploring its relationship with gender, education, travelling abroad and place of living. Global Journal of Human Social Science, 11, 64-75.
Kitao, K. (2000). Teaching culture in foreign language instruction in the Unites States. Retrieved from http://ilc2.doshisha.ac.jp/users/kkitao/library/article/culture.htm.
Koh, C., Joseph, D. and Ang, S. (2009). Cultural intelligence and global IT talent. In H. Bidgoli (Ed.), The handbook of technology management. New York: John Wiley & Sons.
Kuh, G., Cruce, T., Shoup, R., Kinzie, G. and Gonyea, R. (2008). Unmasking the effects of student engagement on college grades and persistence. The Journal of Higher Education, 79, 540-563.
Kumaravadivelu, B. (2003). Critical language pedagogy: A post-method perspective on English language teaching. World Englishes, 22, 539-550.
Leung, K. and Ang, S. (2008). Culture, organizations, and institutions: An integrative review. In R. Bhagat & R. Steers (Eds.), Cambridge handbook of culture, organizations and work. New York: Cambridge University Press.
Lyons, J. (1981). Language and linguistics. Cambridge: Cambridge University Press.
Mazrui, A. (1973). The political sociology of the English language. The Hague: Mouton.
McDevitt, B. (2004). Negotiating the syllabus: A win-win syllabus. ELT Journal, 58, 3-9.
Morain, G. (1970). Cultural pluralism. In D. Lange (Ed.), Britannica review of foreign language education. Chicago: Encyclopedia Britannica.
Ng, K. and Earley, P. (2006). Culture and intelligence: Old constructs, new frontiers. Group and Organization Management, 31, 4-19.
Ng, K., Van Dyne, L. and Ang, S. (2012). Cultural intelligence: A review, reflections, and recommendations for future research. In A.M. Ryan, F.T.L. Leong, & F.L. Oswald (Eds.), Conducting multinational research: Applying organizational psychology in the workplace. Washington, DC: American Psychological Association.
O’Neil, D. (2005). Language and culture: An introduction to human communication. Retrieved from the web http://anthro.palomar.edu/language. 
Paige, R., Jorstad, H., Siaya, L., Klein, F. and Colby, J. (2003). Culture learning in language education: A review of the literature. In D. Lange & R. Paige (Eds.), Culture as the core: Perspectives on culture in second language learning. USA: Information Age Publishing.
Peterson, B. (2004). Cultural intelligence: A guide to working with people from other cultures. Yarmouth, ME: Intercultural Press. 
Phillipson, R. (1992). Linguistic imperialism. Oxford: Oxford University Press.
Pishghadam, R. and Ghahari, S. (2012/1392). Fundamental concepts in applied linguistics: A reference book. Tehran, Iran: Rahnama Press.
Pishghadam, R., Hashemi, M. and Bazri, E. (2013/1392). Specifying the underlying constructs of the home culture attachment scale. International Journal of Society, Culture, and Language, 1, 37-51.
Pope, J. (1988). Self-regulatedpractice: Comparison between senior and freshmanstudents. Ph.D. dissertation at the University of Louisville, Kentucky, USA.
Pusecker, K., Torres, M., Crawford, L., Levia, D., Lehman, D. and Copic, G. (2011). A comparison of assessing general education goals with freshmen and senior students. A research project at the University of Delaware, Delaware, USA.
Richards, J. (2002). Thirty years of TEFL/TESL: A personal reflection. RELC Journal, 33, 1-35.
Rowsell, J., Sztainbok, V. and Blaney, J. (2007). Losing strangeness: Using culture to mediate ESL teaching. Language, Culture and Curriculum, 20, 140-154.
Sapir, E. and Whorf, B. (1958). Culture, language and personality. Berkeley, CA: University of California Press.
Shahsavadi, S., Ghonsooly, B. and Kamyabi, A. (2010). Designing and validating homeculture attachment questionnaire for students of foreign languages and its application. Ferdowsi Review, 10, 49-76.
Shin, H. and Kubota, R. (2008). Post-colonialism and globalization in language education. In B. Spolsky & F. Hult, The handbook of educational linguistics. Blackwell Publishing.
Stainer, F. (1971). Culture: A motivating factor in the French classroom. In C. Jay & P. Castle, French language education: The teaching of culture in the classroom. Springfield, IL: State Department of Public Instruction.
Sternberg, R. (1985). Beyond IQ: A triarchic theory of intelligence. Cambridge: Cambridge University Press.
Sternberg, R. and Grigorenko, E. (2006). Cultural intelligence and successful intelligence. Group and Organization Management, 31, 27-39.
Tang, R. (1999). The place of culture in the foreign language classroom: A reflection. The Internet TESL Journal, 5. Retrieved from http://iteslj.org/Articles/Tang-Culture.html.
Tavares, R. and Cavalcanti, I. (1996). Developing cultural awareness in EFL classrooms. English Teaching Forum34, 18-23.
Templer, K., Tay, C. and Chandrasekar, N. (2006). Motivational cultural intelligence: Realistic job preview, living conditions preview, and cross-cultural adjustment. Group and Organization Management, 31, 154-173.
Tomalin, B. and Stempleski, S. (1993). Cultural awareness. Oxford: Oxford University Press.
Triandis, H. (2006). Cultural intelligence in organizations. Group and Organization Management, 31, 20-26.  
Tsou, W. (2005). The effects of cultural instruction on foreign language learning. RELC Journal, 36, 39-57.
Van Dyne, L., Ang, S. and Livermore, D. (2010). Cultural intelligence: A pathway for leading in a rapidly globalizing world. In K. Hannum. B. McFeeters, & L. Booysen (Eds.), Leadership across differences. San Francisco, CQ: Pfeiffer.
Van Dyne, L., Ang, S. and Nielsen, T. (2007). Cultural intelligence. In S. Clegg & J. Bailey, (Eds.), International encyclopedia of organization studies. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
Wardhaugh, R. (2002). An introduction to sociolinguistics. Oxford: Blackwell Publishers.
Wendorf, C. (2002). Classroom expectations and experiences of college students. Ph.D. dissertation at the University of Wisconsin, Wisconsin, USA.
 
پیوست
فهرست برخی کتاب‌های دورة کارشناسی رشتة زبان انگلیسی
Ackert, P. (1986). Concepts and comments: An ESL reader. New York: CBS College Publishing.
Hall, V. (1963). A short history of literary criticism. New York University Press.
Hill, L. (2004). Steps to understanding. Oxford University Press.
Oates, J. (1992). American short stories. Oxford University Press.
Richards, J. (2003). Tactics for listening. Oxford University Press.
Richards, J. and Eckstut, S. (2012). Strategic reading. Cambridge University Press.
Richmond, K. (2009). Inside reading: The academic word list in context. Oxford University Press.
Saitz, R. and Carr, D. (2011). Selected readings in English: For students of English as a second language. Winthrop Publishers: Indiana University, USA.
Thurber, J., Somerset, W. and Lawrence, D. (1990). British and American short stories. New York: Longman.
Wegmann, B. and Knezevic, M. (2008). Mosaic 1: Reading. The McGraw-Hill Companies, Inc.
Wimsatt, W. and Brooks, C. (1970). Literary criticism: A short history. Rutledge & Kegan Paul.