کاربرد نظریه نشانه‌شناسی مایکل ریفاتر در تحلیل شعر ققنوس نیما

نویسنده

دانشگاه قم، دکترای زبان و ادبیات فارسی

چکیده

در نظریة نشانه‌ شناسی شعر مایکل ریفاتر ، ابتدا اشعار به دو شیوة خوانش دریافتی (heuristic ) و خوانش ناپویا (retroactive ) بررسی و واکاوی می‌شوند که در مرحلة اول به جستجوی معنا و در مرحلة دوم به دلالت‌ های زبانی توجه می‌شود ، در این خوانش، پس از مشخص کردن عناصر غیر دستوری در متن، ارتباط پنهانی و درونی عناصر متن در قالب انباشت و منظومه‌های توصیفی تبیین می‌گردد، سپس خواننده یا منتقد به دریافت تداعی‌های واژگانی و مفهومی یا موضوعات کلیدی روی می‌آورد و سرانجام این مباحث به دریافت و کشف شبکة ساختاری شعر می‌انجامد . در شعر ققنوس نیما، پس از بررسی و تحلیل عناصر غیر دستوری، به انباشت‌ها، منظومه‌های توصیفی و شبکة ساختاری زیر می‌توان دست یافت : انباشت ققنوس و محل زندگی و جامعه؛ منظومه‌های توصیفی ناامیدی و غربت شاعر و بی‌تفاوتی و یأس جامعه؛ شبکة ساختاری: ناامیدی- رنج و اندوه - مرگ- آینده امیدبخش.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Application of Michael Riffaterre's Semiotic Theory in Analyzing Nima's "Phoenix"

نویسنده [English]

  • Alireza Nabiloo
چکیده [English]

According to Michael Riffaterre's (1924-2006) semiotic theory, the reading of poems includes two stages; an exploratory (heuristic)and a reading-oriented (retroactive) stage. The first stage involves the search for meaning and the second stage considers the implications of language. This approach in reading the text may explain the relationship between covert and internal accumulation of elements and systems in the text. This then brings the reader or critic to the Hypogram and ultimately leads to the perception of these issues and uncovers the poems structural matrix. In Nima's "Phoenix",after the consideration of ungrammatical elements, the accumulation, descriptive systems and the structural matrix of the "Phoenix" are uncovered as follows;the accumulation of the Phoenix, its location and community, the descriptive systems of despair and homesickness of the poet and the indifference and despair of the society, and the matrix of despair - suffering and sorrow - death – and a promising future.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Accumulation
  • Hypogram
  • Matrices
  • Michael Riffaterre
  • Phoenix of Nima
  • Semiotics of poetry