واکاوی مقایسه زبان‌ها

نوع مقاله : علمی پژوهشی(عادی)

نویسنده

دانشیار گروه زبان وادبیات آلمانی، دانشکده زبان‌ها و ادبیات خارجی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

هدف از مقالة حاضر، یافتن تفاوت بین واکاوی توصیفی و واکاوی پژوهشی در مطالعات مقایسة زبان‌هاست. مقایسة زبان‌ها روالی در زبان‌شناسی به‌شمار می‌آید که در آن زبان‌ها برپایة برخی از معیارها برای اهداف خاصی با یکدیگر مقایسه می‌شوند. به عبارتی دیگر، در مقایسة زبان‌ها با واکاوی دو یا چند زبان مواجه‌ایم که به اعتبار برخی از معیارها همانند و یا متفاوتند. به طور کلی مقایسه زبان‌ها با سه شیوه متفاوت و با اهداف معینی واکاوی می‌شوند: 1- هدف زبان‌شناسی تاریخی و تطبیقی این است که خانواده‌های زبانی را بازشناسی نماید، یعنی گروه زبان‌هایی که از نظر تاریخی خویشاوندند و از یک زبان اولیه مشترک انشقاق یافته‌اند. 2- هدف رده‌شناسی زبان تعیین انواع زبان‌ها، یعنی تعیین گروه زبان‌هایی است که دارای ساختار دستوری مشابهی می‌باشند. در این راستا یافتن الگوی این ساختار‌ها نیز حائز اهمیت است. گاهی نتایج مقایسه نشان می‌دهد که زبان‌ها با توجه به برخی از معیارها از یکدیگر متفاوت نیستند که این مضمون در چارچوب قواعد جهان‌شمول زبان واکاوی می‌شود. 3- هدف زبان‌شناسی مقابله‌ای این است که تفاوت‌های ساختاری دو یا چند زبان را شناسایی کند که در آموزش زبان خارجی نیز تأثیرگذارند. وانگهی می‌توان زبان‌ها را از منظر درزمانی (تاریخی) و همزمانی (ساختاری) مقایسه نمود، اما فقط زبان‌شناسی تاریخی و تطبیقی از شیوة مطالعات درزمانی بهره می‌گیرد. نتیجتاً واکاوی حاضر حاوی ماهیت کاملاً پژوهشی در زمینة مقایسة زبان‌هاست.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Studies in comparison of languages

نویسنده [English]

  • Parviz Alborzie varaki
Associate Professor, Department of German Language and Literature, Faculty of Foreign Languages and Literatures, University of Tehran, Tehran Iran
چکیده [English]

The purpose of this paper is to find the difference between descriptive and research analysis in studies for comparing and contrasting languages. Comparison of languages is a linguistic approach for comparing languages with each other based on certain criteria and purposes. In other words, the comparison of languages is the analysis of two or more languages that are similar or different in terms of some criteria. In general, it is carried out in three different ways and with certain goals: 1- The purpose of the historical and comparative linguistics is to identify the language families, i.e. the group of historically relatedness languages, which are derived from a common proto-language. 2- The purpose of language typology is to classify the different languages according to the same grammatical structure and determine the pattern structure. Sometimes, the result of a comparing shows that languages do not differ from one another according to some criteria, which is interpreted in the framework of language universals. 3- The goal of contrastive linguistics is to contrast the structural differences between two or more languages, which can affect the teaching of foreign languages. Languages could be also compared in terms of diachronic (historical) and synchronic (structural) approach. Just only the historical and comparative linguistics is a diachronic study. Finally, the present paper provides a totally research-based approach to language comparisons.

کلیدواژه‌ها [English]

  • historical linguistics
  • language typology
  • contrastive linguistics
  • comparative linguistics
  • language universals
Chomsky, Noam. Barriers. Cambridge: The MIT Press, 1986.
Comrie, Bernard. Language universals and linguistic typology: Syntax and morphology. Oxford: Basil Blackwell, 1989 [1981].
Croft, William. Typology and universals. Cambridge: Cambridge University Press, 1996 [1990].
Greenberg, Joseph H. «Some universals of grammar with particular reference to the order of meaningful elements», in: Universals of Language, J. H. Greenberg (ed.). Cambridge: MIT Press, 73-113, 1968 [1966/1963].
Linke, Angelika, Markus Nussbaumer & Paul R. Portmann. Studienbuch Linguistik, 4. Auflage, Tübingen: Niemeyer, 2001.
Moulton, William Gamwell. The sounds of English and German. Chicago: The University of Chicago Press, 1962.
Vater, Heinz. Einführung in die Sprachwissenschaft, München: Wilhelm Fink Verlag, 2002.
البرزی، پرویز و رعنا رئیسی. بررسی سیر تحول زبان­شناسی مقابله‌ای. نقد زبان و ادبیات خارجی دانشگاه شهید بهشتی. دوره دوم، شماره 3، 55-73، پاییز و زمستان 1388.
البرزی، پرویز. رده­شناسی زبان. تهران: انتشارات امیر کبیر، 1392.
البرزی، پرویز. زبان­شناسی جمله: نگاهی جامع به مسائل زبان. تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1397.