معنی زبان‌شناختی به مثابه سلول فیزیولوژیک: پیشنهاد «طرحواره سلولی - شناختی معنی»

نوع مقاله : علمی پژوهشی(عادی)

نویسنده

استادیار زبان‌شناسی، بخش زبان‌های خارجی، دانشگاه امام صادق علیه السلام، تهران، ایران

چکیده

مطالعة حاضر در تلاش است با استفاده پیکره زبانی به ارائه تعریفی جدید از «معنی» بپردازد. چارچوب نظری مورد استفاده در این پژوهش دیدگاه نقشی‌ـ‌شناختی دولی و لوینسون (۲۰۰۱) از گفتمان است. پیکره پژوهش دربرگیرندة چهار روایت است که شامل دو اثر انگلیسی و دو اثر ترکی می‌باشد. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که معنی همانند یک سلول عمل می‌کند. بنابراین، مطالعة حاضر معنی را به‌مثابه سلولی فیزیولوژیک دانسته و آن را طرحواره‌ای سلولی‌ـ‌شناختی پیشنهاد می‌کند. طبق طرحواره سلولی-شناختی پیشنهادی در این مطالعه، شکل‌گیری معنی در زبان به مثابه تولد یک موجود زنده (مثلا انسان یا پروانه) است که در سه مرحله شکل می‌گیرد. بنابراین، تولد «پروانه»، «انسان» و «معنی در زبان» از الگویی واحد پیروی می‌کنند. در همه این موارد، یک سلول/واحد (تخم در مورد پروانه، نطفه در مورد انسان و همچنین واژه در مورد زبان) در مرحله آغازین قرار دارد. در مرحله بعدی، واحد/سلول مذکور رشد نموده (تبدیل تخم به کرم و شفیره در مورد پروانه، تبدیل نطفه به گوشت/استخوان در مورد انسان، و کسب اطلاعات بیشتر و نو در مورد واژه در زبان) و در مرحله نهایی سلول به موجود زنده تبدیل می‌شود (کرم پروانه می‌شود، نطفه انسان می‌شود، واژه در بافت/گفتمان معنی می‌شود). هر یک از نمونه‌های مذکور در بافت خاص خود شکل می‌گیرد: نطفه در رحم مادر، پروانه در محیط زیست خود و واژه در بافت/گفتمان رشد نموده و متولد می‌شوند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Linguistic meaning as a physiologic cell: Proposing a cellular-cognitive schema of meaning

نویسنده [English]

  • Mostafa Shahiditabar
Assistant Professor of Linguistics, Imam Sadiq University, Tehran, Iran
چکیده [English]

This study aims to propose a new definition of ‘meaning’ using corpus linguistics. The framework used in the current study is the Dooley and Levinsohn’s (2001) model of functional-cognitive approach. The corpus of the study contains 4 narratives (two English narratives and two Turkish ones). The results of the study show that meaning develops like a cell. As far as the study is concerned, meaning, as a physiologic cell, can be imagined as a cellular-cognitive schema. According to the cellular-cognitive schema, meaning is built in three steps like giving a birth (to a baby or a butterfly). That is, the birth of a baby, a butterfly, and meaning follow the same pattern. In the mentioned items, a cell or a unit (caterpillar regarding butterfly, sperm regarding baby, word regarding meaning) is located in the initial step. In the second step, there happens to be a cell/unit growth (butterfly: egg, caterpillar, chrysalis, butterfly; baby: sperm, getting flesh/bone, baby; language: word gets new information). And in the final step, the cell/unit turns into a live creature (a caterpillar turns into a butterfly, a sperm turns into a baby, a word gets its meaning). Each of the items is produced in its context (sperm in mother’s womb, butterfly in its living environment, and language in linguistic context).

کلیدواژه‌ها [English]

  • meaning
  • cell
  • linguistics
  • English
  • Turkish
قرآن کریم.
حریری اکبری، محمد (۱۳۹۰). فؤییه تون: سیری در فرهنگ آذربایجان. تبریز. یاران.
کرمی، مریم و حجتی، حمید (۱۳۹۱). مرور جامع پرستاری بهداشت مادران و نوزادان. چاپ پنجم. تهران. جامعه نگر. 
نعمت، ووقار (۱۳۹۶). گؤیدن اوچ آلما دوشدو: آذربایجان شیفاهی خالق ناغیل­لاری و افسانه­لری (قارارداغ بؤلگه­سی). تبریز. بهاردخت.
Alberts, B., Hopkin, K., Johnson, A. D., Morgan, D., Raff, M.Roberts, K., and Walter, P. (2019). Essential cell biology. Fifth edition. W. W. Norton and Company.
Bickerton, D. (2016). Roots of language. Berlin: Language Science Press.
Bickerton, D. (1990). Language and species. Chicago: University of Chicago Press.
Evans, V. (2007). A glossary of cognitive linguistics. Edinburgh: University of Edinburgh Press.
Delforooz, B. B. (2010). Discourse features in Balochi of Sistan (Oral narratives). Uppsala: Uppsala Universitet.
Dooley, R. A. and Levinsohn, S. H,. (2001). Analyzing discourse: A manual of basic concepts. SIL International.
Kazemi, F. (2013). Layer theme, A new concept in functionalism. Foreign Language Research Journal, 3(2), 313-350. doi: 10.22059/jflr.2013.57275.
Lakoff, G. (2008). The neural theory of metaphor. In Raymond W. Gibbs, JR (Eds.), The Cambridge handbook of metaphor and thought (17-38) Cambridge: Cambridge University Press.
Nourzaei, M. (2017). Participant reference in three Balochi dialects: Male and female narrations of folktales and biographical tales. Uppsala: Uppsala Universitet.
Margetts, A. (2015). Person shift at narrative peak. Language, 91(4), 755-805.
Roberts, J. (2009). A study of Persian discourse structure. Uppsala: Uppsala Universitet.
Sanford, A. and S. Garrod (1981). Understanding written language. Wiley.
Yule, G. (2010) . The study of language. Cambridge: Cambridge University Press.
Watson, D. (1994). The Wordsworth dictionary of musical quotations. Hertfordshire: Wordsworth Reference.