آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان بر پایه‌ی رویکرد داستان‌گویی با تکیه بر داستانهای مثنوی

نوع مقاله : علمی پژوهشی(عادی)

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد

2 دانشیار زبان و ادبیات فارسی و عضو شورای علمی مرکز آموزش زبان فارسی دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

با تحوّل آموزش زبان دوم از آغاز قرن نوزدهم رویکردها و روش‌هایی همچون روش دستور-ترجمه، روش شنیداری-گفتاری و روش مستقیم در این زمینه به کار گرفته شده‌اند؛ با طرح نظریه‌ی آموزش زبان ارتباطی نیز رویکردهای محتوامحور متعدّدی شکل گرفت. آموزش مبتنی بر داستان یکی از رویکردهای مهم آموزش زبان دوم است که در مقاله‌ی حاضر معرّفی گردیده و نشان داده می‌شود که برای آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان به عنوان رویکردی کارآمد می‌تواند مورد توجه قرار گیرد. در این نوشتار پس از مروری کلّی بر روش‌های مختلف آموزش زبان و بیان اهمیت هر یک، بر آموزش مهارت زبانی از طریق داستان‌‎گویی تأکید می شود و از میان داستان‌های موجود در زبان فارسی داستان‌های مثنوی که برآمده از ارزش‌های عام بشری هستند به عنوان منبعی معتبر برای تولید محتوای آموزشی انتخاب می‌گردند. با این انتخاب علاوه بر معرفی جنبه های مختلف فرهنگ ایرانی اسلامی می‌توان به یک رویکرد بومی در آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان نیز نزدیک شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Teaching Persian to Speakers of Other Languages Based on Storytelling Approach; with the Emphasis on Mathnawi Tales

نویسنده [English]

  • Mohammadjavad Hadizadeh 1
چکیده [English]

With the development of second language teaching since the beginning of the nineteenth century, approaches and methods such as grammar-translation method, audio-lingual method and direct method have been employed in this field; several content-based approaches was also emerged by introducing the theory of communicative language teaching. Story-based instruction is considered as one the major approaches of second language teaching, which is introduced in the present paper, and it is shown that it can be considered as an efficient approach for teaching Persian language to the non-Persians. After reviewing the various methods of language teaching and explaining the importance of each one, this paper has emphasized on teaching language skills through storytelling. Among the stories in Persian language, Masnavi stories are selected as an authoritative resource for producing educational content, which are derived from human common values. In addition to introducing various aspects of Islamic Iranian culture, a native approach in teaching Persian language to the non-Persians would be achievable through this choice.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Persian language pedagogy
  • Language learning theories
  • Cultural approach
  • Teaching through story
  • Tales from Masnavi

مراجع

منابع و مآخذ
تقوی، محمد (1384). «زبان در زبان مولوی»، مجله‌ی دانشکده‌ی ادبیات و علوم انسانی، شماره‌ی چهارم، سال سی و هشتم،صص113-134.
تقوی، محمد (1376). حکایت‌های حیوانات در ادب فارسی، تهران: انتشارات روزنه.
چستین، کنت (1383). گسترش مهارت‌های آموزش زبان دوم، ترجمه محمود نورمحمدی، چاپ سوم، تهران: رهنما.
ذکاوتی قراگوزلو، علیرضا (1386). «بطن اول مثنوی، هنر داستان‌پردازی» مطالعات عرفانی، شماره‌ی پنجم. صص 54-69.
ریچاردز، جک‌سی و راجرز، تئودور (1386). رویکردها و روش‌ها در آموزش زبان، ترجمة علی بهرامی، چاپ دوم، تهران: رهنما.
زرین کوب، عبدالحسین (1366). بحر در کوزه، تهران: انتشارات علمی.
شوهانی، علیرضا (1382). «داستان‌پردازی و شخصیت‌پردازی مولوی در مثنوی معنوی» فصلنامه‌ی پژوهش‌های ادبی، شماره‌ی دوم. صص 91- 108.
صفرنواده خدیجه و  مجید علی عسگری و  نعمت الله موسی پور (1389). «تحلیل وآسیب‌شناسی محتوای کتب درسی زبان انگلیسی دوره متوسطه و ارزیابی آن با معیار رویکرد آموزش ارتباطی زبان».  فصلنامه‌ی مطالعات برنامه‌ی درسی ایران، سال پنجم، شماره‌ی 17. صص 86-114.
ضیاء، تاج‌الدین (1389). «تحلیل تاریخی و روش‌شناختی آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبان‌ها». فصلنامة زبان و ادب پارسی، شمارة 45. صص 87-96.
صحرایی، رضامراد (1391). «چشم‌انداز آموزش زبان فارسی به غیرایرانیان از منظر برنامه‌ریزی درسی».پژوهش‌های زبان‌شناسی، سال چهارم، شماره اول. صص 97ـ113.
ضیاء حسینی، سیدمحمد (1385). اصول و نظریه‌های آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان. تهران: سخن.
قهرمان شیری (1386) «شناختی از داستان‌های مثنوی». کتاب ماه ادبیات، شماره‌ی 7، پیاپی 121. صص 28-42.
لارسن فریمن، دایان (1386). اصول و فنون آموزش زبان، ترجمة منصور فهیم و مستانه حقانی، چاپ سوم، تهران: رهنما.
لطافتی، رویا (1387). «ادبیات بستری مناسب برای آموزش زبان به زبان‌آموز ایرانی». پژوهش زبان‌های خارجی، شماره 46. صص 101-115.
لیتل وود، ویلیام (1376) مدخلی بر آموزش زبان به شیوة ارتباطی، ترجمه سارا میرزایی، گیلان: دانشگاه گیلان.
مارزلف،اولریش(1371).طبقه بندی قصه‌های ایرانی، ترجمه‌ی کیکاووس جهانداری،تهران:سروش.
معلمی، شیما و لطافتی، رؤیا (1389).«آموزش زبان به کمک قصه».نقد زبان و ادبیات خارجی، دوره دوم، شمارة 4.  صص 1-13.
مولوی (1363). مثنوی معنوی؛ به تصحیح رینولد نیکلسن، چاپ سوم، تهران: انتشارات مولی.
میردهقان، مهین‌ناز، طاهرلو، فرنوش(1390).«تأثیر فرهنگ ایرانی در آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان». ادبیات پارسی معاصر، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال اول شمارة دوم. صص 115ـ131.
ولک، رنه و آستین وارن (1382).نظریه‌ی ادبیات، ترجمه‌ی ضیاء موحد، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
Zarate, G,(1993) Représentation de l’étranger et didactique des langues, Paris, Crédif‐Hatier.
Keck, C &Kim, Y, (2014) pedagogical grammar, Philadelphia, John Benjamins publishing company.
Asher, J. (2007). How to apply TPRS for best results. Retrieved November 26, 2007, from http://www.tpr-world.com/tpr-storytelling.html
Richards, J. C., & Rodgers, T. (2001). Approaches and methods in language teaching. Cambridge, UK: University Press.
Rossiter, M. (2002). Narrative and stories in adult teaching and learning. (Report No. EDO-CE-02-241).Washington, DC: Education Resources Information Center.
David Alley & Denise Overfield. (2008).An Analysis of the Teaching Proficiency Through Reading and Storytelling (TPRS) Method. Languages for the Nation, Southern Conference on Language Teaching.
Dujmovic, Mauro. (2006). STORYTELLING AS A METHOD OF EFL TEACHING, Visoka učiteljska škola, Pula. 
پژوهشهای زبانشناختی در زبانهای خارجی
دوره 4، شماره 2
مقالات این شماره در تیر ماه1396 به چاپ رسیده است
مهر 1393
صفحه 317-340

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار