گامی به سوی تدوین واژه‌نامۀ تقابلی ظرفیت افعال فارسی- انگلیسی

نوع مقاله : علمی پژوهشی(عادی)

نویسندگان

1 استادیار گروه زبانشناسی همگانی دانشگاه اصفهان

2 دانشجوی کارشناسی ارشد زبانشناسی دانشگاه اصفهان

چکیده

چینش صحیح واژگان درکنار یکدیگر و ارتباط میان آن‌ها که می بایست مطابق با قواعد خاص هر زبان صورت گیرد، یک عبارت زبانی منسجم را شکل می دهد. در نظریه ظرفیت(تنی‌یر 1959)، این قواعد براساس مرکزیت فعل و رابطه میان آن و سازه‌های درون جمله تعریف می‌شوند. از سوی دیگر درک بهتر یک پاره‌گفت زبانی منسجم، بر مبنای نظریه‌ی معناشناسی قالب(فیلمور 1976)، با تداعی یک قالب خاص برای هر عبارت زبانی و در نظر گرفتن ارتباط معنایی میان عناصر تشکیل دهنده‌ی جمله حاصل می‌گردد. اهمیت بررسی مقابله‌ای ظرفیت نحوی و معنایی افعال زبان‌های گوناگون در چارچوب‌های مطرح شده وکارآیی آن در حوزه‌های مختلف از جمله ترجمه دستی و ماشینی، پردازش زبان طبیعی و همچنین آموزش زبان، ما را بر آن داشت تا بر تدوین واژه‌نامه‌ی تقابلی ظرفیت افعال فارسی-انگلیسی(PEVV) همت گماریم. در مقاله‌ی حاضر قصد داریم شیوه‌ی تدوین این واژه‌نامه و اجزای تشکیل دهنده‌ی آن را با تمرکز بر برخی افعال قالب «پر کردن» نشان ‌دهیم و بدین وسیله تغییرات ظرفیت آن‌ها را به تصویر کشیم.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Toward developing Persian-English verb valency dictionary

نویسنده [English]

  • Rezvan Motavallian Naeini 1
1 Assistant professor of Linguistics , University of Isfahan
2
چکیده [English]

The correct word order and relation between them form a coherent utterance. This is possible according to certain rules in valency Theory (Tesniere 1959) which are based on the centrality of the verb and the relationship between the verb and the constituents within the sentence. On the other hand, the better understanding of a coherent utterance which is based on the Frame Semantic Theory (Fillmore 1976) associates with a specific frame for each linguistic expression and the relation between constituent elements of a sentence. The significance of contrastive analysis of syntactic and semantic valency of verbs in various languages in the proposed frames as well as its application in the fields such as manual and machine translation, natural language processing and language teaching motivated us to develop a Persian- English verb valency (PEVV) dictionary. The present study provides the satges of developing this dictionary and its component by concentrating on some verbs of "Filling Frame" and shows how the valency of Persian verbs and their English equivalence differ.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Dependency Grammar
  • Frame Semantic Theory
  • Contrastive Analysis
  • syntactic valency
  • semantic valency
منابع
بیجن خان، م. و م. محسنی. (1391). فرهنگ بسامدی. تهران: دانشگاه تهران،موسسه انتشارات.
رسولی، م.، م. کوهستانی، و ا. مولودی. (1391). بازیابی از http://search.dadegan.ir//
رسولی، م.، ب. مینایی بیدگلی، ه. فیلی  و م. امینیان. (1391) استخراج بی‌ناظر ظرفیت فعل در زبان فارسی. پردازش علائم و داده‌ها. 9 (2):3-12
رسولی، م.، م. کوهستانی، و ا. مولودی. (1393). پیکره نحوی زبان فارسی، پژوهشی براساس دستور وابستگی. دبیرخانه شورای عالی اطلاع رسانی. تهران.
طبیب‌زاده، ا. (1385). ظرفیت فعل و ساخت‌های بنیادین جمله در فارسی امروز؛ پژوهشی براساس نظریةدستور وابستگی، تهران، نشر مرکز.
طبیب زاده, ا. (1391). دستور زبان فارسی بر اساس نظریه‌های خودگردان و دستوروابستگی. تهران: نشر مرکز.
نایب‌لویی، فاطمه.، عاصی، سیدمصطفی. و افراشی، آزیتا. (1394). شبکه‌ی معنایی قالب بنیاد در زبان فارسی. سال پنجم. شماره 9. بهارو تابستان،275-257
Ahadi, Sh. (2001). Verbergänzungen und zusammengesetzte Verben im Persischen. Eine valenztheoretische Analyse. Wiesbaden Reichert.
Aydin, İ. & G.Torusdağ. (2013).  Dependency Grammar Of Luciene Tesniere In The Perspective Of Turkish, English And French.Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 8/8, p. 189-201.
Mohadjer-Ghomi, S. (1978).Eine kontrastive Untersuchung der Satzbau- plane im Deutschen und Persischen, Kirchzarten, Burg- Verlag.
Fillmore, C. (1976). Frame semantics and the nature of language. Annals of the New York
Academy of Sciences: Conference on the Origin and Development of Language and Speech, 280(1):20– 32.
Fillmore, C. (1982).  Frame Semantics, Linguists in the Morning Calm,Seoul, South Korea: Hanshin Publishing Co. pp. 111-137.
Fillmore, C. (1985). Frames and the semantics of understanding. Quaderni di Semantica, 6(2):222– 254.
Fillmore, C. (1997). Lectures on deixis. Stanford: CSLI Publications.
Fillmore, C. and C. Baker. (2010). A frames approach to semantic analysis. In Bernd
Heine and Heiko Narrog, (eds.), Oxford Handbook of Linguistic Analysis, pages 313–341. OUP.
Fillmore, C. and C. Baker. (2001). Frame Semantics for Text Undrestanding, in Proceedings of WrdNet and Other Lexical Resources Workshop, Pittsburgh.
Fischer, C.(1997).German- English verb valency: A contrastive Analysis. Berlin: Narr. framenet project. (n.d.). Retrieved from framenet project web site: http://framenet.ir/
Fischer, C., & Ágel, V. (2010). dependency grammar and valency theory. In E. b. Narrog, oxford handbook of linguistics (pp. 223-255). Oxford University Press.
Herbst, T., D. Heath, and I. Roe. (2004). A Valency Dictionary of English: A Corpus-Based
Analysis of the Complementation Patterns of English Verbs, Nouns, and Adjectives.  In D. Götz (ed.). Vol.40: Walter de Gruyter.
Herbst, T. (2007). Valency Complements or Valency Patterns?invalency: theoretical, descriptive and cognitive issues. In T., Herbst  & K.,Gotz-Votteler, (eds.), Berlin- New York: Mouton de Gruyter, pp.15-35.
Ikehara, S., M. Miyazaki, S. Shirai, A. Yokoo, H.Nakaiwa, K.Ogura, Y. Ooyama & Y. Hayashi: 1997, Goi-Taikei | A Japanese Lexicon,Tokyo: Iwanami Shoten, 5 volumes.
Jensen, p. A. (2013). Grammar in Expert communication. MCO.
Macleod, C., R. Grishman & A. Meyers. (1994). Complex Syntax: an on-line Dictionary for Natural Language Processing. New York University, PP.131-139.
Melcuk, I. (2003). levels of dependency in linguistic description: concepts and problemsindependency and valency, an international handbook of contemporary researh, v. agel & etal. Berlin- Newyork: w-de gruyter, pp.188-229.
Minaei-Bidgoli  B., H. Faili &M.  Aminian. (2013) . Unsupervised Persian Verb Valency Induction . JSDP. 9 (2):3-12. URL: http://jsdp.rcisp.ac.ir/article-1-102-fa.html
Mathews, P. (2007). The scope of valency in grammar. In T,Herbst and K,Gotz-votteler, (eds.), valency: theoretical, descriptive and cognitive issues (pp. 3-14). Berlin- New york: Muoton de Gruyter.
Petruck, M. (1996). Frame Semantics. In M. Petruck, & etal, Hand book of Pragmatics, pp. 1-8. Berkely: John Benjamins.
Petruck, M. (2006). Framing Motion in Hebrew and English,frame: a colliquium in linguistics, philosophy and economics. Bologna, Italy.
Rasooli, M., A. Moloodi, M. Kouhestani &B. Minaei Bidgoli (2011). A Syntactic Valency Lexicon for Persian Verbs: The First Steps towards Persian Dependency Treebank. In 5th Language & Technology Conference (LTC): Human Language Technologies as a Challenge for Computer Science and Linguistics (pp. 227–231). Poznań, Poland.
Tesnière,. L. 1959. Eléments. de. syntaxe. structurale. Paris. Klincksieck. Toman, Jindřich.